Την αξιομνημόνευτη και περιπετειώδη διαδρομή του Κολλεγίου Ανατόλια, από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του στον Πόντο μέχρι τη σημερινή εποχή στη Θεσσαλονίκη, καταγράφει το βιβλίο του William McGrew με τίτλο «Educating Across Cultures: Anatolia College in Turkey and Greece». Η έκδοση, που μόλις κυκλοφόρησε στην Αμερική στην αγγλική γλώσσα, παρακολουθεί τη γενναία εκπαιδευτική πρωτοβουλία που διαδραματίστηκε σε δύο ηπείρους και επιβίωσε τριών πολέμων.

 

Ο συγγραφέας ξεκινά με τις απαρχές του Κολλεγίου Ανατόλια τον 19ο αιώνα στη Βοστόνη από όπου Αμερικανοί Προτεστάντες ιεραπόστολοι ξεκινούν το μεγάλο τους ταξίδι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για να μεταφέρουν το μήνυμα του Χριστιανισμού στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, στόχος που στη συνέχεια γίνεται καθαρά εκπαιδευτικός. Το Κολλέγιο Ανατόλια αρχίζει να λειτουργεί το 1886 στη Μερζιφούντα του Πόντου και γρήγορα εξελίσσεται σε ένα από τα πιο δυναμικά ιδρύματα της ευρύτερης περιοχής προσφέροντας στους κατοίκους της περιοχής πρωτόγνωρες ευκαιρίες εκπαίδευσης και σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης του βιοτικού τους επιπέδου. Αξίζει να σημειωθεί πως το 1910 το Κολλέγιο περιλαμβάνει επίσης Νηπιαγωγείο, Σχολή Κωφών, Γυμνάσια για αγόρια και κορίτσια, Θεολογικό Ιεροδιδασκαλείο, νοσοκομείο και μετά το 1915 ορφανοτροφείο για 2.000 ορφανά.

 

Οι διώξεις των χριστιανικών πληθυσμών από την περιοχή κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο οδηγεί το 1924 στη μετεγκατάσταση του Κολλεγίου Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη. Η Γερμανική Κατοχή κατά τη διάρκεια της οποίας το σχολείο καταλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως Αρχηγείο των Ανώτατης Διοίκησης για τα Βαλκάνια, ο Εμφύλιος πόλεμος, η περίοδος της Δικτατορίας, η Μεταπολίτευση και η σημερινή εποχή αποτελούν εξαιρετικά ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου που συνδέουν το Κολλέγιο με την ιστοριογραφία της Θεσσαλονίκης.

 

Η έκδοση «Educating Across Cultures: Anatolia College in Turkey and Greece» προσφέρει μία νέα οπτική και συνεισφέρει στον εμπλουτισμό των γνώσεων και των πηγών σχετικά με το κίνημα των Αμερικανών ιεραποστόλων, τη Γενοκτονία των Αρμενίων, την Ελληνοτουρκική σύγκρουση, τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, αλλά και τα συνεχή επιτεύγματα της εκπαίδευσης με διεθνή χαρακτηριστικά μέσα από το πρίσμα της επιβίωσης και της εξέλιξης ενός αμερικανικού κολλεγίου παρά τις αδιάκοπες αναταράξεις της Ιστορίας.

 

Το Κολλέγιο Ανατόλια κατάφερε και δημιούργησε στη Θεσσαλονίκη ένα απλόχωρο campus προσελκύοντας μαθητές από όλη την Ελλάδα μέσα από το μεγάλο πρόγραμμα Υποτροφιών του. Παράλληλα, η συνεργασία Ελλήνων και Αμερικανών εκπαιδευτικών συνένωσε τα στοιχεία της ελληνικής πολιτιστικής παράδοσης με τις αρετές του αμερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος επιτρέποντας στο Κολλέγιο Ανατόλια να αναδειχθεί σε ένα από τα καλύτερα ιδρύματα στην Ελλάδα με πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

 

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Rowman & Littlefield.